بیماری همه گیر کووید19 چالش هایی را برای خود و خانواده هایمان از نظر جسمی و روحی به ارمغان آورده است. مطالعات متعدد نشان می دهد که تغذیه تأثیر مقرون به صرفه و در عین حال قابل توجهی بر نتایج واکسیناسیون دارد و می تواند اثر واکسن را بهبود بخشد.

دیده شده است که افراد مبتلا به نقص ایمنی یا بیماری زمینه ای بیشتر در معرض ابتلا به 19COVID- هستند. مطالعه انجام شده بر روی اثر بخشی واکسن ها در افراد چاق که در گذشته انجام شده است پاسخ ضعیف به واکسن در افراد چاق را نشان می دهد. از طرف دیگر، نقص ایمنی ناشی از سوء تغذیه در کاهش پاسخ موثر به واکسن شناخته شده است. سوءتغذیه و چاقی از عوامل تهدیدکننده افزایش مرگ و میر در طی بیماری همه گیر کووید 19 هستند و در طولانی مدت هر دو به طور بالقوه می توانند اثر واکسن را تضعیف کنند.

عواملی که بر پاسخ ایمنی به واکسیناسیون تأثیر می گذارند:

شکل بالا به وضوح عوامل مختلفی که در پاسخ ایمنی به واکسیناسیون تأثیر می گذارند را نشان می دهد. آشکار است که عوامل تغذیه ای (نمایه توده بدنی، وضعیت ریزمغذی ها مانند ویتامین A,D,E و روی ) نقش موثری در پاسخ فرد به واکسن ها را دارند. به گفته پروفسور سرینات ردی، "واکسن فقط محرک آنتی ژنیک می باشد و نحوه واکنش بدن تحت تأثیر وضعیت تغذیه ای است و تاثیر واکسن در افراد متفاوت خواهد بود".

تغذیه سالم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند و برعکس عدم داشتن یک رژیم غذایی ناسالم می تواند منجر به تضعیف ایمنی ذاتی و اکتسابی شود و فرد را مستعد ابتلا به عفونت کند. با این وجود می توان با اصلاح کمبود های تغذیه ای ، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد. ارتباط سیستم ایمنی با دریافت کافی برخی از ویتامین ها و موادمعدنی مانند روی، آهن، سلنیوم و... شناخته شده است. در یک مطالعه مروری تاثیر ویتامین های C و D و روی در تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به عفونت ها نشان داده شده است.. بنابراین مصرف یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی برای حمایت از سیستم ایمنی بدن و مقابله با عوامل بیماری زا معقول است.

سوء تغذیه می تواند کیفیت پاسخ ایمنی به واکسیناسیون را به ویژه در جمعیت های آسیب پذیر تحت تأثیر قرار دهد. یک رژیم غذایی متعادل و سالم می تواند سیستم ایمنی را قوی و جلوگیری از بروز بیماری های مزمن و عفونت ها را تضمین کند.

مطالعات نشان می دهد در افراد مسن که پنج وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات و یا مکمل های ویتامین E مصرف کرده اند، پاسخ بهتری نسبت به واکسن ها و ذخیره های آنتی بادی وجود دارد. پلی فنول ها ریز مغذی هایی هستند که به طور طبیعی در گیاهان وجود دارند و به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند مطالعات انجام شده حاکی از آن است که مصرف طولانی مدت پلی فنول ها به دلیل خواص ضد التهابی، افراد را در برابر بیماری های قلبی عروقی و دیابت محافظت می کند.

مطالعه ای نقش روی و سلنیوم را در تنظیم سیستم ایمنی در مدیریت کووید19 نشان می دهد. همچنین یک مطالعه مروری که تاثیر ویتامین D در پاسخ به واکسن آنفلوانزا را بررسی نموده است پاسخ ضعیف واکسن به عفونت تنفسی در افراد دچار کمبود ویتامین Dرا نشان داد.

متخصصان بهبود سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی غنی از مواد مغذی برای بهبود پاسخ های ایمنی را پیشنهاد می کنند.

منابع:

https://www.orfonline.org/expert-speak/the-efficacy-of-covid19-vaccines-is-linked-to-good-nutrition/

Grant WB, Lahore H, McDonnell SL, Baggerly CA, French CB, Aliano JL, Bhattoa HP. Evidence that vitamin D supplementation could reduce risk of influenza and COVID-19 infections and deaths. Nutrients. 2020 Apr;12(4):988.

Zimmermann P, Curtis N. Factors that influence the immune response to vaccination. Clinical microbiology reviews. 2019 Mar 20;32(2).

Lee MD, Lin CH, Lei WT, Chang HY, Lee HC, Yeung CY, Chiu NC, Chi H, Liu JM, Hsu RJ, Cheng YJ. Does vitamin D deficiency affect the immunogenic responses to influenza vaccination? A systematic review and meta-analysis. Nutrients. 2018 Apr;10(4):409.

Shakoor H, Feehan J, Al Dhaheri AS, Ali HI, Platat C, Ismail LC, Apostolopoulos V, Stojanovska L. Immune-boosting role of vitamins D, C, E, zinc, selenium and omega-3 fatty acids: Could they help against COVID-19?. Maturitas. 2020 Aug 9.

Painter SD, Ovsyannikova IG, Poland GA. The weight of obesity on the human immune response to vaccination. Vaccine. 2015 Aug 26;33(36):4422-9.

Prendergast AJ. Malnutrition and vaccination in developing countries. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 2015 Jun 19;370(1671):20140141.

ترجمه و تنظیم: علی رضا زارعی نسب- کارشناس تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان