از آغاز پاندمی کووید 19 تاکنون نظامهای سلامت با چالشهای زیادی روبرو شده و برنامه های دیگر سلامت منجمله سلامت باروری تحت تاثیرآن قرار گرفته اند. هنوز مدت زیادی از شناخت این ویروس نگذشته و شواهد علمی در رابطه با تاثیر آن بر سلامت باروری کافی نیست.

بارداری باعث افزایش احتمال ابتلا به کووید - 19 علامت دار یا بی علامت نمی شود، اما زنان باردار در مقایسه با زنان غیر باردار در همان گروه سنی، ممکن است دوره بالینی شدیدتری را طی کنند بدین معنی که احتمال بستری، نیاز به مراقبتهای ویژه و نیاز به استفاده از ونتیلاتور در زنان باردار و زنانی که به تازگی زایمان کرده اند (تا 42 روز پس از ختم حاملگی) و به کووید مبتلا شده اند بالاتر از زنان غیر باردار در همان گروه سنی است.

بنابراین بسیار مهم است که زنان باردار از اقدامات احتیاطی برای محافظت از خود در برابر کووید- 19 استفاده کنند و علائم احتمالی (از جمله لرز، تب، سرفه یا مشکل در تنفس) را به ارائه دهنده خدمات درمانی گزارش دهند.

روشهای مهم پیشگیری از انتقال کووید - 19 عبارتند از :

واکسیناسیون

استفاده از ماسک بر روی دهان و بینی

رعایت یک و نیم متر فاصله از افرادی که با یکدیگر زندگی نمیکنند

پرهیز از حضور در اماکن شلوغ و بدون تهویه

شستشوی مکرر دستها با آب و صابون و یا استفاده از ضدعفونی کننده در جایی که امکان شستشونیست.

تزریق واکسن کووید به همه بزرگسالان توصیه میشود. این توصیه شامل زنان شیرده و زنانی که تصمیم به بارداری دارند میشود.

در ایران با توجه به شواهد موجود در مورد واکسنهای در دسترس ، توصیه های ذیل مربوط به دوران بارداری تا 42 روز پس از زایمان از این قرار می باشد :

واکسیناسیون به معنای ایجاد ایمنی قطعی نیست و تداوم اقدامات پیشگیری از ابتلا به کووید برای مادر باردار و اعضای خانواده الزامی است.

تنها واکسن سینوفارم اجازه مصرف در بارداری بعد از هفته 12 را دارد وسایر واکسنها فعلا منع مصرف دارد.

تزریق واکسن در سه ماهه اول بارداری به علت ارگانوژنز توصیه نمیشود.

در صورت تزریق دوز اول واکسن قبل از بارداری و یا عدم اطلاع از بارداری در زمان واکسیناسیون، توصیه می شود پس از مشاوره با مادرو بر اساس ترجیح وی، تزریق دوز دوم با واکسن سینوفارم به فاصله 28 روز از تزریق قبلی یا بعد از هفته دوازده بارداری، صورت پذیرد.

فاصله مناسب بین واکسن کووید و واکسن انفولانزا یا توام در بارداری حتی الامکان 14 روز باشد.

تزریق ایمونوگلبولین D تداخلی با واکسن کرونا ندارد و مطابق دستورعمل هاانجام می شود.

مراقبتهای دوران بارداری:

زنان باردارو خانم هایی که اخیراً زایمان کرده اند (از جمله آنهایی که مبتلا به کووید- 19 شده اند ) باید حتما به معاینه های دوره ای خود ادامه دهند .اگرچه باید تعداد دفعات رفت و آمد برای زنان باردار کاهش یابد، اما برای داشتن بارداری سالم و کم خطر باید حداقل مراقبتهای دوره ای صورت گیرد. زمان این مراقبتها در مادران بارداری که ریسک کم داشته و عوامل خطری آنها را تهدید نمیکند شامل چهار مراقبت حضوری به ترتیب در هفته های : 10 - 6 و 30 - 28 و 34 – 31 و 37 و چهار مراقبت غیر حضوری در هفته های 16 تا 20 ،38 ،39 ، 40 می باشد.

زایمان طبیعی و سزارین در افراد مبتلای بدون علامت با اندیکاسیون های مامایی و مدیکال مشخص جهت ختم بارداری، بدلیل ابتلا ی بدون علامت به تعویق نمی افتد ولی حتما بایستی در بیمارستانی با امکانات مناسب انجام پذیرد .

نوزادان متولد شده از مادران مبتلا/مشکوک، مشکوک تلقی می شوند و ارزیابی های لازم از آنها بعمل میآید

.

اگر تب یا سرفه دارد و یا به سختی نفس میکشد ، سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. قبل از رفتن به یک مرکز بهداشتی درمانی، با آن مرکز تماس گرفته و به توصیه های مسئولین بهداشتی محل زندگی عمل کند.

شیردهی:

مادر مبتلا به کووید- 19 می تواند به نوزاد خود شیر بدهد. برای این کار باید :

بهداشت تنفسی را هنگام شیر دادن رعایت کنند و حتما ماسک بپوشند

دستها را قبل و پس از لمس کردن کودک بشویند

بطور مرتب سطوحی را که با آنها در تماس هستند، تمیز و ضدعفونی کنند

روابط همسران :

بعد از بحران گسترش بیماری کرونا ، شرایط زندگی مردم تغییر کرده است. "ماندن در خانه "واقعه جدیدی است که تمام ابعاد وامور معمول زندگی مانند خرید کردن ، نظافت ، آشپزی ، و دید وبازدیدها .... را تحت تاثیر قرار داده ونگرانیهایی را نیز برای خانواده ها به وجود آورده است. تعجبی ندارد در چنین شرایطی روابط همسران هم تحت تاثیر قرار گیرد.

باید توجه داشت که بحران هایی مانند شیوع بیماری کرونا ممکن است در به وجود آوردن یا تشدید مشکلات و اختلافات بین همسران تاثیر گذار باشد که مهارت سازگاری همسران وبرقراری رابطه صمیمانه با یکدیگر از ضروریات می باشد.

برخی زوجین نگران این هستند که ممکن است خیلی راحت این بیماری را به یکدیگر منتقل کنندد و یا با مسائل جدیدی در روابطشان در این شرایط بحران کرونا ، مواجه شوند.

اگرچه این بیماری جزو بیماریهای مقاربتی به شمار نمی آید ولی باید توجه داشت که این ویروس می توانداز طریق قطرات کوچک مترشحه از بینی یا دهان وتماس بدنی از فردی به فرد دیگر انتقال یابد . به منظور اجتناب از انتقال این ویروس بین همسران ، نکات و مواردی را می بایست زوجین بدانند و رعایت کنند.

البته این توصیه ها برای زوجین سالم ، در معرض خطر ابتلا ، دارای علامت ویا کسانی که دوران نقاهت بیماری را می گذرانند متفاوت می باشد.

نکات قابل توجه برای بهبود روابط زوجین در دوران کرونا

اطلاعات از منابع معتبر دنبال شود.

همدیگررا به شیوه زندگی سالم ترغیب کنند.

زمان هایی را در طول روز برای صحبت و گفتگوی محترمانه و صمیمانه با همسر اختصاص دهند.

در شرایط ماندن در خانه با مشارکت همدیگر ، نقشهای همسران در انجام امور خانه مشخص شود.

اختلاف نظرها از طریق گفتگوی محترمانه مدیریت شود.

مراقب عوامل مخرب ارتباط خود با همسرتان باشند.

این بحران به فرصت تبدیل شود .

نکات بهداشتی رعایت شود.

پایبندی به مسائل اخلاقی در چارچوب خانواده و پرهیز از رفتارهای پرخطرمانند هر زمان دیگری ضروری است.

درصورتی که علامتی از بیماری کرونا وجود نداشته باشد ، اقدام به فرزندآوری بلامانع است.

برگرفته از: دستورالعمل تحکیم روابط همسران در دوران شیوع بیماری کرونا دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت

دستورالعمل زنان ، مدیریت سلامت ، مهار کرونا دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت

30- 24 مهرماه هفته سلامت بانوان ایرانی